Öğretide üzerinde birçok monografi yazılmış olmasına rağmen, ilgilinin rızasının ceza hukukçusu için halen büyük önem arz eden ve güncelliğini koruyan bir konu olduğu belirtilmektedir. Gerçekten de yapılan bu önemli çalışmalara rağmen, rızaya ilişkin olarak bütünüyle çözümlenememiş birçok sorun vardır. Ancak mesele bununla kalmamakta, insan yaşamının gün geçtikçe daha karmaşık bir hale gelmesiyle rızaya ilişkin yeni sorunlar doğmaktadır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, diğer Kıta Avrupası ülkelerinin ceza kanunlarından farklı olarak rızayı hukuka uygunluk nedenleri arasında düzenlemesiyle İtalyan Ceza Kanunu ile ortaklaşmıştır. Bu itibarla ilgilinin rızasını açıkça hukuka uygunluk nedenleri arasında düzenlemeyi tercih eden Türk ve İtalyan hukuk sistemleri bakımından İtalyan ceza hukuku öğretisinden de yararlanılarak karşılaştırmalı ve en önemlisi bütünlük arz eden bir bilimsel çalışma yapmak gereklidir. Suç genel teorisi bağlamında ilgilinin rızasının sistematik olarak incelenmesine geçmeden önce, konunun felsefi temelleri üzerinde durmak bir zorunluluk arz etmektedir. Bu yüzden çalışmanın birinci bölümü pasif süjenin fiile rıza göstermesinin devletin cezalandırma yetkisinin bir sınırını oluşturup oluşturmayacağına ayrılmıştır. İkinci bölümde rızanın ceza hukukundaki görünüm biçimleri üzerinde durulmakta, tipiklik ile hukuka aykırılık arasındaki ilişki ve tipiklik ile ihlal edicilik arasındaki ilişki incelenerek bu hususlarda bir tercihte bulunulmaktadır. Yapılan bu ön açıklamalardan sonra rızanın suç genel teorisindeki yeri analiz edilmektedir. Üçüncü bölümde bireyin kendisine ait hukuki varlık ve menfaatler üzerinde sahip olduğu tasarruf yetkisi hem olan hem olması gereken hukuk bakımından değerlendirilmektedir. Dördüncü bölüm rızanın geçerlilik şartlarının incelenmesini konu edinmektedir. Bu bölümde özellikle varsayılan rıza, öğretide mahiyeti üzerine ileri sürülen farklı görüşler çerçevesinde incelenmekte; bu bağlamda ceza hukukunda böyle bir kavramın geliştirilmesine gerçekten ihtiyaç olup olmadığı sorgulanmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise Türk öğretisinde daha önce üzerinde hiç durulmadığı görülen taksirle işlenen fiillerde rıza konusu ele alınmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

 

İÇİNDEKİLER

 

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
RIZA VE DEVLETİN CEZALANDIRMA YETKİSİ
I. CEZA HUKUKUNDA LİBERALİZM VE BAŞKALARINA VERİLEN ZARAR (HARM TO OTHERS) İLKESİ
II. HUKUKİ PATERNALİZM
III. KITA AVRUPASI HUKUKUNDA BAŞKALARINA VERİLEN ZARAR İLKESİNİN KARŞILIĞI VE SUÇUN HUKUKİ KONUSUNUN ÜSTLENDİĞİ FONKSİYON
IV. DEĞERLENDİRME

 

İKİNCİ BÖLÜM
İLGİLİNİN RIZASI VE SUÇ GENEL TEORİSİ
I. CEZA HUKUKUNDA RIZANIN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
II. TİPİKLİK VE HUKUKA AYKIRILIK ARASINDAKİ İLİŞKİ
III. TİPİKLİK VE İHLAL EDİCİLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ
IV. HUKUKA ÖZEL AYKIRILIK
V. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN ESASINI AÇIKLAYAN TEORİLER
VI. RIZANIN SUÇ GENEL TEORİSİNDEKİ YERİ
VII. İLGİLİNİN RIZASININ OBJEKTİF ETKİSİ
VIII. İLGİLİNİN RIZASINDA HATA ve SINIRIN AŞILMASI
IX. GEÇERSİZ RIZANIN CEZAİ SORUMLULUĞA ETKİSİ

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TASARRUF EDİLEBİLİRLİK
I. İLGİLİNİN RIZASI VE BİREYSEL MENFAATLERİN CEZA HUKUKU TARAFINDAN KORUNMASI
II. HAK, HUKUKİ VARLIK VE MENFAAT KAVRAMLARI
III. ÜZERİNDE TASARRUF EDİLEBİLEN HAKLARIN TESPİTİNDE KULLANILAN KRİTERLER
IV. BİREYİN KENDİSİNE KARŞI KORUNMASI SORUNSALI
V. ÜZERİNDE TASARRUF EDİLEMEYEN HUKUKİ VARLIK VEYA MENFAATLER
VI. YAŞAM VARLIĞI
VII. VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ
VIII. İLGİLİNİN RIZASI YERİNE HAKKIN KULLANILMASI HUKUKA UYGUNLUK NEDENİNİN ÖNE ÇIKMASI EĞİLİMİ
IX. CİNSEL ÖZGÜRLÜK
X. KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE ŞEREF VARLIĞI
XI. ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ
XII. KONUT ÖZGÜRLÜĞÜ VEYA DOKUNULMAZLIĞI
XIII. MALVARLIĞI HAKLARI

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
RIZANIN GEÇERLİLİĞİ
I. İLGİLİNİN RIZASININ HUKUKİ MAHİYETİ
II. RIZA GÖSTERMEYE YETKİLİ OLAN SÜJE
III. RIZANIN AÇIKLANMASI VE İRADE SAKATLIKLARI
IV. RIZANIN İÇERİĞİ
V. RIZANIN GÖSTERİLECEĞİ ZAMAN
VI. RIZA GÖSTERME EHLİYETİ
VII. RIZANIN TEMSİLCİ TARAFINDAN VERİLMESİ
VIII. AKTİF SÜJENİN DURUMU
IX. RIZANIN HUKUKA, KAMU DÜZENİNE VE AHLAKA AYKIRI OLMAMASI
X. VARSAYILAN (MEFRUZ) RIZA

 

BEŞİNCİ BÖLÜM
TAKSİRLE İŞLENEN FİİLLERDE RIZA
I. GENEL OLARAK
II. TAKSİRLE İŞLENEN FİİLLERDE İLGİLİNİN RIZASINA İLİŞKİN GÖRÜŞLER
III. TAKSİRLİ FİİLLERDE RIZA GÖSTEREN PASİF SÜJENİN İRADESİNİN İÇERİĞİ
IV. TAKSİRLİ FİİLLERDE ÜZERİNDE TASARRUF EDİLEMEYEN HUKUKİ VARLIK VEYA MENFAATLERE İLİŞKİN VERİLEN RIZAYA BAĞLANAN SONUÇLAR
SONUÇ

 

KAYNAKÇA